Je suis Indonesië(r)

Vandaag 15 augustus, precies 77 jaar geleden, werd Nederlands-Indië bevrijd van de Japanners. Het Aziatische land, keizerrijk, deed zich tijdens de Tweede Wereldoorlog voor als de verlosser van het koloniale Nederlands-Indië, waarmee ze hoop gaven aan de Indonesiërs, de werkelijke inwoners van wat ooit Indonesië was en later weer zou worden. Inwoners die al honderden jaren werden overheerst door de Nederlandse staat. Niets bleek minder waar: de ene brute machine vol geweld, verkrachtingen en moorden maakte plaats voor de ander.

Japanse bezetting als sluier over gewelddadige Nederlandse kolonialisme

Japan, dat flink huishield in Indonesië tijdens die Tweede Wereldoorlog, was de overtreffende trap van Nederland. Desalniettemin camoufleert deze dimensie, die plaatsvond tussen 1942-1945, vaak het verhaal van het brute geweld waarmee Nederlandse staat 350 jaar lang de Indonesiërs onderdrukten, beroofden, verkrachten, moordden… en Indonesië bezet hielden voor eigen gewin.

Gestorven voor de Nederlandse vlag

Wij, nazaten van de Nederlands-Indiërs (oorspronkelijk Indonesiërs die in een bepaalde fase tijdens het koloniale bewind eieren voor hun geld kozen om onder het Nederlands bewind een beter bestaan op te bouwen), ‘vieren’ vandaag de bevrijding. De bevrijding van de Japanners. Het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië. Dat doen we om de mensen die voor de Nederlandse vlag, het rood-wit-blauw (in die volgorde van boven naar beneden) van de bezetter hebben gestreden én op eigen grond hun leven hebben gegeven voor Nederland.

Wij, nazaten van Nederlands-Indiërs, afkomstig uit wat ooit Indonesië was en wie ooit ook Indonesiër waren, vieren niet de bevrijding van de oorspronkelijk bezetter die na de Tweede Wereldoorlog nog even flink tekeer ging. Die dag wordt alleen dáár gevierd. In de republiek Indonesië door de Indonesiërs.

Ouders en grootouders zwijgen

Eenmaal hier wordt er over de koloniale tijd maar weinig gesproken. En over de Japanse bezetting al helemaal niet. Die tijd is heel bewust door de eerste generatie Nederlands-Indiërs die hier zijn gekomen ver ver weggestopt. Al die verhalen worden, zoals mijn vader zegt, meegenomen in het graf. De huidige generatie moet het dus niet hebben van hun ouders en grootouders. En misschien wel terecht en maar goed ook. De mensen hebben ondanks zoveel trauma’s ons een rijke toekomst gegeven. Wij worden geacht dankbaar te zijn. Dat realiseren we ons ook en dat zijn we dan ook. Onze toekomst ligt hier en dankzij ons Nederland paspoort mogen wij wél overal op de wereld ons geluk zoeken. Dat zijn de goede dingen die we als nazaten hebben geërfd van de vorige generaties.

Huidige generatie zijn kinderen van Indonesië

Neemt niet weg dat in onze identiteit DNA zit uit Nederlands-Indië. Uit Indonesië. Dat dat DNA er is, for real is, voelde ik toen ik mijn voeten letterlijk aan de grond zette van Indonesië, ruim 20 jaar geleden. Alsof wortelen uit mijn voeten schoten om zich te aarden in de grond van mijn moederland. Alsof alle energie die daarbij loskwam mij vertelde dat ik kind ben van dit land. Dit land wat nu weer Indonesië is, daarmee werd ik ondanks het handvol (negatieve) verhalen op dat moment onlosmakelijk mee verbonden. In alles voel ik dat ik ook een kind van daar ben.

Meer vragen dan antwoorden

Vele vragen blijven. En vele vragen blijven voor altijd onbeantwoord. De Nederlands-Indiërs zwijgen. Daarmee sterven gelukkig de trauma’s en tegelijkertijd ook de werkelijke geschiedenis. Hoe ouder ik word, wordt het Franse gezegde alleen maar sterker…

Je suis – behalve Indo ook – Indonesië(r)!

Disclaimer: mijn blog is gebaseerd op de feiten van de geschiedenis met betrekking tot Nederlands-Indië en hoe ik die feiten beleef vanuit mijn perspectief gevormd door mijn eigen ervaringen en familiegeschiedenis. Dit is voor iedereen met een stukje geschiedenis in Indonesië mogelijk anders. De hele geschiedenis van de Nederlandse bezetting is door velen anders beleefd en ervaren en veel te lang (en zwart) om in een blog samen te vatten.

Juist die andere perspectieven en eventuele herkenbaar zijn voor mij interessant. Reageer gerust. Van radicale weerstand en overtuigingen (met name vanuit de Indische gemeenschap) houd ik me liever afzijdig. Gelieve niet te reageren.

3 thoughts on “Je suis Indonesië(r)

  1. Een interessant verhaal. Voor mij, als Nederlandse/niet Indo goed om hier meer over te weten. Enerzijds ben ik opgegroeid met Indische mensen, in mijn jeugd al was er een Molukken kampje bij ons in het dorp. Die kinderen zaten bij ons op school. Natuurlijk ben ik gedurende mijn hele leven overal mensen met Indisch bloed tegengekomen. Ze maken gewoon een belangrijk deel uit van onze samenleving. Maar ik sta te weinig stil bij de pijn van deze mensen, vooral doordat door hun ouders en grootouders gezwegen werd, terwijl je natuurlijk wel voelt dat er van alles gebeurd is. Het is begrijpelijk dat mensen die trauma’s meegemaakt hebben deze wegdrukken. Tegelijkertijd kan het dan nooit helemaal ‘compleet’ gemaakt worden, voor hen zelf niet maar ook voor de nazaten niet.

    1. Dank voor je reactie, An. De geschiedenis van Nederlands-Indië en Indonesië van de afgelopen 4/500 jaar is ontzettend complex. Aan de ene kant vraag ik mij af, wanneer mijn verre voorouders besloten te hebben, zich aan te sluiten bij de bezetter. Het waarom is me wel redelijk helder: de bezetter bracht ook veel voorspoed en kansen (onderwijs, banen, infrastructuur enz.). Als je dan geen uitzicht hebt op een strijd die steeds meer indampt naarmate je weet hoe de bezetter (bruut) huishoudt en handhaaft, kom je ongetwijfeld ooit voor de keuze om te ‘profiteren’ van wat de bezetter je brengt. Uiteindelijk verweven die Indonesiërs zich zo met het Nederlands-Indië, dat ze er uiteindelijk voor vechten én sterven. Zeker als de Japanners het Nederlands-Indië besluiten aan te vallen. En na de oorlog is het niet klaar. De bezetter wil na de capitulatie van Japan haar Nederlands-Indië terug. Diezelfde militairen met Indonesisch bloed moeten het dan opnemen tegen hun eigen volk. Voor dit gewelddadige ‘volkerenmoord’ biedt Rutte namens de Nederlandse Staat niet zo lang geleden zijn excuus aan. Dit schiet de oudgedienden in het verkeerde keelgat. Zij voelen zich ineens misdadiger terwijl ze duidelijk in opdracht van de Nederlandse Staat toen opgedragen werden om te vechten. Er heerst bij de oudste generatie Nederlands-Indiërs een groot gevoel van rancune. En dat is als (klein)kind van die generatie voor mij best apart. Ik werd immers geleerd dat Nederland het land was van kansen. Van vrede, van vrijheid. Dit is voor mijn generatie hét beloofde land. Dat is wat ze ons vertelden, maar nooit echt zo hebben gevoeld. Een groot deel van die generatie zijn PVV-stemmers, zo niet erger. Als een soort verzet tegen de regering in hun nadagen. Ze zijn het vaak niet eens hoe asielzoekers ‘alles krijgen’, terwijl zij alles moesten lenen van en kopen bij de Staat. Ze hebben weinig empathie voor het feit dat asielzoekers een plek zoeken die de (voor)ouders mij gunden: vrede, vrijheid, kansen. De Nederlandse vlag waarvoor zij hebben gevochten, blijven ze verraad na verraad, trouw.

      Maar dan zitten we alweer in de periode hier. Allemaal vanaf WOII en later. Mijn neef Sanny die op Facebook reageerde, spreken vaak samen over het HELE verhaal. Dus niet dit stukje complexe geschiedenis, maar ook over die 350 jaar. Als je ziet welke voorschot op de rekeningen we als Nederland daar namen op allerlei gebieden, dan is het niet vreemd dat we nu – in mijn ogen – verplicht zijn om de rekeningen daarvan te betalen. Liever sluit met het boek. Van de geschiedenis kun je leren, maar als het niet uitkomt, hoeft dat natuurlijk niet.

  2. Wat ben ik blij met de 3e generatie indo’s, die op zoek gaan naar hun familie geschiedenis, en met het feit dat deze generatie het hele verhaal wil weten. Ik ben van de 2e generatie indo’s, en ben zelf, uit noodzaak, op zoek gegaan naar mijn familie geschiedenis, dat was een moeilijke, en lange tocht maar was zeker alle moeite, verdriet, en uiteindelijk een beter inzicht in mezelf, en de vorige generaties. Ik ben nu bijna 69 jaar, ben nog in Indonesië geboren ken, en heb veel verhalen kunnen achterhalen, en heb altijd veel compassie maar ook bewondering voor de Indonesiërs, en uiteindelijk ook begrip kunnen opbrengen voor m8jn familie van de 1e generatie. Dankjewel voor dit fantastische blog.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *